„Dzień trzeciego maja, jako rocznica Konstytucji 1791 r., ustanawia się w całej
Rzeczypospolitej Polskiej jako uroczyste święto po wieczne czasy” – postanowił Sejm Ustawodawczy II Rzeczypospolitej w kwietniu 1919 r.
Przyjęta przez Sejm, nazywany Wielkim bądź Czteroletnim, była pierwszą w Europie i drugą na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych, nowoczesną konstytucją. Jej twórcy uważali, że władza ma służyć całemu narodowi, a nie jedynie interesom warstw uprzywilejowanych.
Zmieniła ustrój państwa z monarchii elekcyjnej na monarchię dziedziczną oraz wprowadziła trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Znaczenie dokonanych zmian dobitnie oddają słowa zawarte w artykule V Ustawy zasadniczej z 3 maja:
„Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu”. Ograniczyła też znacząco demokrację szlachecką, zrównała w prawach politycznych mieszczan i szlachtę, a chłopom zapewniła ochronę państwa.
Choć obowiązywała zaledwie 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu, chcącego zachować niezależność. Współtwórcy Konstytucji 3 maja, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj po latach ocenili, że była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
W tym roku obchodzimy 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Akademię z tej okazji przygotowali uczniowie klas 4-8. Zapraszamy do jej obejrzenia.
Łukasz Wroniszewski
